Kategori: Makaleler

Image Image Image Kültür, Enerji ve Kimlik: Türkiye’nin En Büyük Jeotermal Santrali Üzerine Bir Antropolojik Okuma Bir antropolog olarak, farklı coğrafyalarda insanların doğayla, enerjilerle ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişkiye büyük bir merak besliyorum. Bu merak bazen ritüellerde, bazen sembollerde, bazen de toplulukların kimliklerinde kendini açığa çıkarıyor. Bugün Türkiye’deki en büyük jeotermal enerji santrali üzerinden bu ilişkiyi, kültürel katmanları, toplumsal yapılarını ve kimlik oluşumlarını birlikte keşfetmek istiyorum. Soru şu: Kızıldere Jeotermal Elektrik Santrali nerede ve bu santral yalnızca bir enerji üretim noktası olmaktan öte nasıl kültürel anlamlara, toplumsal yapıların dönüşümüne ve yerel kimliklerin inşasına işaret ediyor? Jeotermal Gücün Coğrafyası ve Toplumsal…

İltizam Sistemi: Osmanlı’dan Günümüze Devam Eden Tartışmalı Bir Model İltizam Sistemi Neden Getirildi? Gerçekten Faydalı Mıydı? İltizam sistemi, Osmanlı İmparatorluğu’nun 16. yüzyıldan itibaren başvurduğu, tartışmalı ve eleştirilmesi gereken bir vergi toplama yöntemiydi. Peki, gerçekten bu sistemin getirilmesinin ardında akılcı bir gerekçe var mıydı? İltizam sistemi, bazılarına göre devletin gelirlerini artırmak için bir çözüm yolu olarak sunulmuş olabilir, ancak bu modelin zamanla ortaya çıkardığı yapısal sorunlar ve adaletsizlikler, pek çok tartışmayı da beraberinde getirdi. Bugün bile iltizamın ne kadar sürdürülebilir ve adil bir sistem olduğu üzerine tartışmalar sürüyor. İltizam Sisteminin Temel Prensipleri ve Amaçları Osmanlı’da iltizam, bir vergi bölgesinin belirli bir…

Tekstilde Kalıp Ne Demek? Bir Edebiyatçı Perspektifinden Kelime, ilk bakışta sadece bir iletişim aracıdır. Fakat derinlere inildiğinde, her kelime bir dünya, her cümle bir evren açar. Tıpkı bir yazarın kelimeleriyle dünyaları inşa etmesi gibi, bir tasarımcı da kumaşı kalıp şablonlarıyla şekillendirir. Kelimenin gücüyle insan ruhunu derinden etkileyen edebiyat, bazen bir giysi gibi vücuda oturur; bazen ise fazla bol veya dar gelir. Tekstildeki “kalıp” terimi de tıpkı bu edebi yapılar gibi bedenle ve ruhla olan ilişkisini farklı açılardan ele alabilir. Peki, tekstilde kalıp ne demek? Hadi gelin, bu soruyu edebiyatın derinliklerinde arayalım. Kelimenin ve Kalıbın Bütünleşen Anlamı Kelime, her zaman olduğu…

Titanic… Herkesin aklına hemen büyük bir felaket ve dünyanın en ünlü gemi kazası gelir. Fakat Titanic, sadece trajik bir geçmişe sahip olmakla kalmadı, aynı zamanda kendi zamanının en büyük ve en lüks gemilerinden biriydi. Peki ama, Titanic gerçekten en büyük gemi miydi? Bu soruyu cevaplamak için, tarihsel verilerle, bilimsel bir bakış açısıyla bu gemiyi inceleyelim. Belki de düşündüğümüzden çok daha fazla gemi var, hatta bazıları Titanic’i geride bırakmış bile olabilir! Hadi, gelin birlikte keşfe çıkalım. Titanic: Zamanının Dev Gemi Titanic, 1912 yılında ilk seferine çıktığında dönemin en büyük gemisi olarak tarihe geçti. 882,5 feet (269 metre) uzunluğu, 92,5 feet (28,2…

Radyoterapi Alanı Nedir? Antropolojik Bir Perspektiften İnceleme Kültürler, farklı toplumların dünyayı nasıl algıladığını, insan bedenini nasıl gördüğünü ve tedaviye nasıl yaklaştığını biçimlendirir. Bir antropolog olarak, her kültürün kendine özgü sağlık ritüellerini, tedavi yöntemlerini ve tıbbi yaklaşımlarını keşfetmeyi çok ilginç buluyorum. Her bir toplum, fiziksel ve manevi iyileşme süreçlerinde farklı semboller ve ritüeller kullanır, sağlık ve hastalık arasındaki sınırları kendine özgü bir şekilde tanımlar. Radyoterapi, modern tıbbın en önemli tedavi yöntemlerinden biri olup, vücudun kanserli bölgelerine yoğunlaştırılmış ışınlar göndererek tedavi eder. Ancak, yalnızca biyolojik bir tedavi süreci olmanın ötesinde, radyoterapi aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir olgudur. Hangi toplumlar bu tedavi…

Plywood Kalıp ve Toplumsal Güç İlişkileri: İktidar, İdeoloji ve Vatandaşlık Perspektifinden Bir Analiz Siyaset bilimi, güç ilişkilerinin ve toplumsal düzenin sürekli değişen doğasını anlamaya çalışırken, bireylerin ve grupların ideolojileri, kurumları ve siyasal yapıları nasıl şekillendirdiğini derinlemesine inceler. Bu bağlamda, plywood kalıp gibi terimler, görünürde sıradan bir inşaat malzemesi gibi görünse de, toplumsal güç ilişkileri ve iktidar yapıları üzerine düşündüğümüzde, aslında çok daha derin anlamlar taşıyabilir. Plywood kalıp, aslında inşaat sektöründe kullanılan bir kalıp türü olmasına karşın, toplumsal yapıları inşa eden metaforik bir araç haline gelebilir. Peki, toplumsal düzende benzer bir ‘kalıp’ nasıl şekillenir? Hangi ideolojiler, hangi güç yapılarını meşrulaştırır? İktidar…

Pergel Açıklığı Nedir? Gelecekteki Yeri ve Etkileri Hayatımızın hemen her alanında, hayatın dinamiklerini daha iyi anlamak ve çözmek için kullandığımız araçlar var. Pergel de bu araçlardan biri. Basit gibi görünen bu matematiksel araç, bir çizin, bir açıyı ölçün, iki nokta arasındaki mesafeyi belirleyin. Peki ama gelecekte bu “basit” araç nasıl bir rol oynayacak? Şimdi biraz geleceği düşünelim: Teknolojinin gelişimiyle birlikte, pergelin işlevi sadece matematiksel hesaplamalarla sınırlı kalacak mı, yoksa çok daha büyük bir potansiyele mi sahip olacak? Pergel açıklığı, sadece fiziksel bir mesafe ölçüsünden öte, stratejik ve toplumsal bakış açılarını da şekillendirebilir. Bu yazıda, pergeli sadece bir eğitim aracı olarak…

Osmanlı’da Kıraathane: Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Günümüzün ekonomi literatüründe, kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlı kaynaklarla yapılan tercihler, her birey ve toplum için belirleyici bir etkiye sahiptir. Bu seçimler, sadece ekonomik verimliliği değil, aynı zamanda toplumsal refahı da doğrudan etkiler. Kaynakların nasıl tahsis edileceği üzerine yapılan her karar, toplumu şekillendiren bir dinamiği de oluşturur. Osmanlı İmparatorluğu’nda kıraathaneler, bu ekonomik teorilerin ve toplumsal yapının somut örneklerinden biridir. Bugün, Osmanlı’daki kıraathane kavramını ekonomi perspektifinden ele alarak, piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah çerçevesinde bir analiz yapacağız. Kıraathane Nedir? Kıraathane, Osmanlı döneminde halkın bir araya gelip, vakit geçirdiği, sohbet ettiği, zaman zaman da…

Onkoloji Bölümleri Nelerdir? Bir Felsefi Yaklaşım Onkoloji, kanserle mücadele eden bir bilim dalıdır ve kanserin doğasını, tedavi yöntemlerini ve bu hastalığın insan üzerindeki etkilerini anlamaya çalışır. Ancak, onkolojiyi yalnızca bir tıbbi alan olarak görmek, bu disiplini oldukça dar bir çerçeveye indirgemek olacaktır. Onkoloji, aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi sorunları da içinde barındırır. Kanserle mücadele ederken sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve ruhsal yönler de dikkate alınmalıdır. Bu yazıda, onkolojiyi felsefi bir bakış açısıyla ele alacak ve onun etik, epistemolojik ve ontolojik boyutlarını derinlemesine inceleyeceğiz. Ontolojik Perspektif: Kanserin Varlık Anlamı Onkolojiye ontolojik bir bakış açısıyla yaklaştığımızda, kanserin…

Jakar Makinesi Nedir? Tarihsel Arka Planı ve Güncel Akademik Tartışmalarıyla Tarihsel Gelişim Jakar makinesi, dokuma tezgâhlarında çözücü ipliklerin (çözgü iplikleri) her birinin ayrı ayrı kontrol edilebilmesini sağlayan, böylece karmaşık desenlerin üretimini mümkün kılan bir teknolojidir. Bu makine adını, Fransız mucit Joseph Marie Jacquard’dan alır. :contentReference[oaicite:1]{index=1} İlk hallerinde delikli kartlara dayalı bir sistemle çalışan bu mekanizma, dokuma endüstrisinde büyük bir dönüşüm yaratmıştır. :contentReference[oaicite:2]{index=2} Satın alınabilir icatlar ya da makineler bağlamında, jakar makinesi ilk olarak 1804 / 1805 yıllarında Jacquard tarafından patentlenmiş sayılır. :contentReference[oaicite:3]{index=3} Bu mekanizmanın temel yeniliği, çözgü iplikleri üzerinde manuel müdahaleyi azaltarak tezgâhın bir desenle “programlanmasını” mümkün kılmasıdır. Böylece yalnızca…